Regelmatig word ik gebeld met een uitroep om hulp bij huidproblemen. Ik weet als geen ander hoe belastend een huidprobleem kan zijn. Op mijn 16^de lag ik ‘s avonds in bed met handenschoenen over mijn handen die ik had ingesmeerd met de zalf van de dermatoloog. Ook mijn gezicht zat onder het eczeem (atopische dermatitis), mijn ogen waren bijna door de zwellingen niet meer goed zichtbaar. Daar lag ik dan te vergaan van de jeuk starend naar het plafond te wachten tot de jeuk zou afzwakken. Ik bleek allergisch te reageren op de crème die was voorgeschreven door de huisarts. Dat kan natuurlijk in uitzonderlijke gevallen gebeuren. Ook bij de huidverzorgende oplossingen die ik laat maken kan er in een enkele situatie een reactie zijn op bepaalde werkstoffen. Dat verklaart dan ook direct het belang van specifieke persoonlijke benadering.

Bij huidproblemen is er meestal een diepere oorzaak. In de Traditionele Chinese Geneeskunde (TCG) kennen we begrippen als Qi (energie) en Wind (het komt opeens opzetten en kan heel erg jeuken) en ook Hitte (droge, vurige rode huiduitslagen) en Damp (zwellingen, blaren en bulten). In mijn praktijk behandel ik met regelmaat cliënten met dermatologische klachten.  En ik zie dan ook vaak een relatie met de Longenergie (immuunsysteem), de Leverenergie (belasting door medicijngebruik, prikkel- en emotionele reacties) en de Darmenergie (darm syndromen als ziekte van Crohn etc.). Dit zijn slechts een paar voorbeelden, er zijn nog veel meer interne relaties met organen die een reactie in de huid kunnen forceren.

Graag probeer ik uit te leggen hoe we in mijn praktijk huidklachten verklaren. Als eerste het begrip Qi (spreek uit als tsjie).  Qi in zijn vele vormen kun je vertalen naar: vitale levens energie.  Qi stroomt door ons lichaam en is nodig om alle biologische processen te ondersteunen. Onderbreking, een tekort of een teveel heeft direct invloed op onze gezondheid. Alle organen, weefsels en vloeistoffen functioneren op basis van Qi. Ziekten, waaronder huidproblemen, hebben een relatie met een disbalans in Qi.

Neem nou eczeem als voorbeeld. Het begint met constitutionele inefficiënties die snel ingewikkeld worden door blootstelling aan pathologische energieën. Er is een zwakte in de basisenergie waardoor er een snelle plotselinge prikkel reactie kan zijn in de vorm van een eczeem.

Eczeem ontwikkelt zich vaak al op jonge leeftijd. Startpunt kan de moeder zijn die bijvoorbeeld bepaalde voeding neemt die haar basisenergie verzwakt en dat brengt zij over op het kind tijdens de zwangerschap. De moeder kan dan, wat wij noemen, een Milt Qi leegte ontwikkelen. En dit zien we dan terug in de vorm van een eczeem met huiduitslagen veroorzaakt door Hitte en Damp . Ik heb in de praktijk een paar keer jonge baby’s behandeld met wat wij noemen ‘Fetal Heat’.

Als de Milt Qi niet optimaal functioneert dan worden voedingsstoffen minder goed verwerkt. De Milt Qi is verantwoordelijk voor het transformeren en transporteren van voedingstoffen naar energie in ons lichaam. Als dat niet goed gebeurt dan ontstaat er een ophoping van Damp en Hitte. En dit zijn pathogene vormen van energie die uiteindelijk naar buiten worden gestuwd en in de huid worden gevangen en bijvoorbeeld eczeem veroorzaken. Deze interne ontwikkeling van pathogene factoren door een Milt Qi Leegte is een directe manier waarop eczeem zich kan ontwikkelen. Maar het is zeker niet de enige manier.

Een ander voorbeeld is Long Qi Leegte waardoor het immuunsysteem is verzwakt. De Long is de eerste lijn van verdediging tegen externe pathogene factoren zoals virussen, bacteriën, kiemen of allergenen. Dus als de Long Qi gecompromitteerd is kunnen externe pathogene factoren gemakkelijk het lichaam aanvallen. Dergelijke externe factoren omvatten ook omgevingsfactoren als Wind, Damp, Warmte, of Giftige stoffen. Als iemand een bepaalde zwakte heeft dan kan Wind jeuk veroorzaken (zoals een wind die over de huid blaast en deze uitdroogt), en Warmte kan droogte, kloven en  roodheid veroorzaken en Damp vocht en blaren. Na verloop van tijd kunnen deze factoren het Yin (die een bevochtigende- en koelende energie in onze lichamen is) beschadigen en kunnen ze ook een effect hebben op het Bloed waardoor de huid structuur verandert, ook wel lichenificatie genoemd. Dit is de beschrijvende term voor vergroving van het huidreliëf en verdikking van de huid die optreedt door chronisch krabben bij jeuk.

Er zijn nog veel meer invloeden denkbaar. Aangeboren (genetische) problemen, immuun dysfunctie en stressfactoren. Dit zijn slechts een paar voorbeelden want bij de behandeling van huidproblemen zien we iedere keer weer dat het heel specifiek is. Vanuit de holistische zienswijze kunnen huidproblemen het beste behandeld worden door de verbondenheid van het geheel bij de cliënt te zien en daar een behandelplan op af te stemmen.

Wat niet iedereen weet is dat Traditionele Chinese Geneeskunde zeer effectief is bij de behandeling van eczeem. In veel gevallen kan de behandeling het ongemak en de ernst van het eczeem verminderen en soms helemaal doen verhelpen, ook bij hele jonge kinderen.

Over de schrijfster

Petra Tjeertes behandelt in haar praktijk sinds 2012 dermatologische klachten op basis van kennis over traditionele Chinese geneeskunde, westerse fytotherapie en orthomoleculaire toepassingen. Zij heeft zich daarin gespecialiseerd en kan als fytotherapeut ook huidverzorgende topicale remedies samenstelling op basis van kruiden, vitaminen en mineralen. Dit doet zij in samenwerking met De NatuurApotheek.  

Referenties

Perceptions of Physicians and Pediatric Patients About Atopic Dermatitis, Its Impact, and Its Treatment, Clinical Pediatrics, June 2002, p.323-332.

Sheehan, M.P., Atherton, D.J., One-year follow up of children treated with Chinese medicinal herbs for atopic eczema. British Journal of Dermatology (ENGLAND) Apr 1994, 130 (4) p488-93

Chinese herbal medicine research in eczema treatment. Characteristics of traditional Chinese medicine users and prescription analysis for pediatric atopic dermatitis: a population-based study. PMID: 21527032 PMCID: PMC3110124 DOI: 10.1186/1749-8546-6-17